JESHI KATIKA KASHFA

Hospitali ya Jeshi la Lugalo Jijini Dar es Salaam imeingia katika kashfa ya kuwageuza watanzania kuwa nguruwe wa majaribio kwa kuruhusu kufanyika kwa utafiti kwa kutumia dawa iliyopigwa marufuku.

Kashfa hiyo imebainishwa Bunbgeni jana kufuatia swali lililoulizwa na Mbunge machachari wa Karatu, Dk. Wilnrod Slaa na Naibu waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii, Dk. Aisha Kigoda kukiri kutokea kwa jambo hilo.

Dk. Aisha Kigoda alisema kuwa licha ya taasisi ya serikali, Taasisi ya Utafiti wa Magonjwa ya Binadamu (NIMR), kupiga marufuku kufanyika kwa utafiti huo, Jeshi, huku likionyesha kiburi, liliiruhusu kampuni moja ya Afrika Kusini, sit u kuleta dawa hizo ziitwazo virodene PO 58 kuzifanyia utafiti kwa kuwatumia watanzania, bali pia kampuni hioyo ilianza kuziuza dawa hizo kiholela mitaani.

Taarifa zilizotolewa na Dk. Slaa akilinukuu gazeti la Washington Post la Marekani, zinaonyesha kuwa watanzania 64 wamefanyiwa majaribio ya dawa hiyo ya ukimwi iliyotengenezwa Afrika Kusini lakini meshapigwa marufuku nchini humo.

Dk. Slaa aliitaka serikali kueleza ni chombo gani cha sheria kilitoa kibali cha watanzania kufanyiwa majaribio ya dawa ambayo imeshapigwa marufuku.


Dk. Slaa alisema kuwa pamoja na Hospitali ya Lugalo, kuna taarifa kuwa majaribio hayo yalifanywa pia katika zahanati binafsi inayomilikiwa na Mkuu wa Jshi la Polisi mstaafu ambaye hakumtaja jina.

Kwa kawaifda, vyombo vya serikali vinavyohusika na utoaji wa vibali vya utafiti wa kisayansi ni Taasisi ya Utafiti wa Magonjwa ya Binadamu (NIMR), Mamlaka ya Chakula na Dawa (TFDA) pamoja na COSTECH.

Hata hivyo, hakuna hata moja ya taasisi nilizozitaja iliyowahi kutoa kibali kwa ajili ya utafiti huo na kumbukumbu zilizopo zinaonyesha kuwa ombi la kibali cha kufanya utafiti liliwasilishwa NIMR Julai 2000.

Baada ya NIMR kufanya tathimini ya utafiti huo, ililikataa ombi hilo kwa kuwa andiko kuhusu utafiti wa dawa hiyo lilikuwa na upungufu mkubwa kisayansi na kimaadili.

Lakini katika hali ya kushangaza, hata baada ya kukataliwa kwa ombi la kufanya utafiti, wanasayansi hao waliingiza dawa bila kibali cha serikali na kuanza kufanya utafiti katika hospitali ya Lugalo.

Alipopewa nafasi ya kuuliza swali la nyongeza, Dk. Slaa alimtaka Naibu waziri huyo kueleza hatua zilizochukuliwa kwa watanzania ambao walishirikiana na watafiti hao kutoka nje kufanya uhalifu huo.

Dk. Slaa alisema anazo taarifa kuwa ombi la utafiti lilipokataliwa na NIMR, viongozi wa Jeshi walisema wazi wazi kuwa Wizara ya asfya haihusiki kutoa vibali vya utafiti.

Dk. Kigoda hakulijibu swali hilo ipasavyo kwani hakueleza viongozi wa jeshi walioshiriki kuwaleta watafiti hao walichukuliwa hatua gani.

Badala yake, alilieleza Bunge kuwa Wizara ilikaa na Jeshi la kukubaliana kuwa utafiti huo usiendelee na kuwa iwapo wanataka utafiti huo unedelee basi wafuate sheria na taratibu zilizopo.